|
Titel: De drie èngele van Aelse Auteur: Jo Cobben ISBN: 90-76043-62-0 Pries: € 14,50 |
 |
'n Wake in 1920
Vertéld door Sjang van Deur van Berb oet 't dörp.
E jaor of daartig geleje höb ich bie de ba van m'n moder mótte wake. Geer wèt waal, bie Mart van Gil van 't sjael Berbke. Ich waor gevraog óm 't same te doon mit Kwab van Vranke en Naart van Dores van d'n haole Gäört.
Wie ich dao kaom, 't zal zwa taenge näöge oere gewaes zeen, houwe de vrouluuj al 'ne rwazzekrans gebaejd. In dae tiet baejde me de rwazzekrans nog in 't hoes van de dwaje. Noe deit me dat in de kirk.
Kwab, dae effe later bènne kaom stevele, begoos al drek te kankere dat veer mèr mit ós drieje waore. Zwa kooste veer neet boume. Wie Naart zag dat Mart dan waal koos mitdoon, kreeg dae ze van Reube Greet oetgesjoerd. Hae mós neet zwa graof zeen, zag ze.
Mer dat effe tösjedoor.
Wie gemeinlik houwe ze de kis mit Naart in de gooj kamer op tsjwè steul neergepaot. De kis hing aevel e bitje sjeif. Dat kaom door de leime vloer dae in 't dènk laog. Plevuze hou Mart zich nog neet kènne permetere. Zwa 'ne erme sjelm waor 't gewaes.
De dèksel van de kis sting rechop in 'ne hook van de kamer. Ich mót zègke dat Mart sjwan debie laog mit de rwazzekrans tösje z'n vingere. Z'n gries haore waore sjwan gekemp en gesjeigeld. Ouch waor 'r veur de jèste kjèr in zie laeve good gesjaore.
Hae hou 't aafgedrage zwart jeske en sjieleke van ziene vader aan. In de striepe brook die 'r droog, waor 'r, ich maog dwad valle es 't neet waor is, nog getrouwd. Ouch houwe ze 'm e wit humme mit 'n verdompe sjwan krevat ómgedaon. Geer kènt die waal, zwa 'n zwart-gries getóppelde. Es te neet baeter wis, zous te zègke dat 'r 'ne unjere aan 't doon waor. Zwa gelökkig laog 'r debie.
De femieje hou verrèkdes good veur ós gezörg. Dat mót ich zègke. De vrouluu houwe 'ne grwatte pot koffe opgesjöd. Dae sting op de stoof in de achterkäöke óm 'm werm te houwe. Op de taofel in de gooj kamer laoge op 'ne teier versjeie knapkeuk.
Veur Kwab laoge ouch nog tsjwè gooj segare van veer cent debie. Me wis dat 't 'ne richtige leefhöbber waor. De flesj ouwe klaore en e stök of veer glaeskes stinge naeve de kis op e klein blometäöfelke.
In 't begin van d'n aovend höbbe veer ós 't jèste e stök of tsjwè nosters gevaemp. Omdat Kwab de ziene vergaete hou, haet 'r 'm mèr effe geljènd van Mart. Dae hou 'm toch neet mjè nwèddig, meinde Kwab. Op de taofel laog e kirkbook wo de littenie van Allerhèlge in sting. Die höbbe veer mit ós drieje ouch nog aafgeróffeld.
Kwab wol dóe al aan de flesj snaps beginne. Dat vónj ich aevel nog väöl te vreug. Dat kós me toch neet make. Dich al zwa vreug bie de smoutlamp zètte mit e dröpke veur dich. Ederein zaog dich dan zitte. En dat bie 'ne dwaje minsj. Dan krege veer weer van dae sjaele kal in 't dörp. Zèk noe zelf. Ich vónj dat veer daomit móste wachte pès de luuj in hun nès laoge. E bitje fetsoen koos waal devan aaf, meinde ich. Ouch veur Mart.
Veer höbbe doe pès houvernach mèr get zitte te ouwhore euver allerlei zakes die zwa in 't dörp gebäöre. Ongertösje houwe veer de pot koffe al laeg gezuield.
Naart waor tösjedoor 'ne kjèr opgestange óm aan de kis van Naart te duje. 't Waor jus of ze ummer mjè oet 't lwad ging hange, zag 'r. Ouch meinde hae dat de stumpele van de steul neet aeve lank waore. Naart hou nog 'ns taenge 'ne stool geduud en zich weer bie ós gezat.
Veurdat veer mit kaarte begooste, houwe veer de laege teier van de knapkeuk op 't blometäöfelke gezat en de vol flesj ouwe klaore mit de glaeskes op de taofel.
Kwab vroog zich nog aaf woróm ze eigelik veer glaeskes gereid houwe gezat. Hae dach neet dat Mart zich nog eine koos drènke.
Geer wèt wie dat zwa geit bie 't kaarte. Wie langer 't doert wie mjè laeve in de boet kump. Ouch al bès te mèr mit drie man. De flèsj waor trouwes al good geminderd wie Naart taenge veer oere nao 't huuske mós. Wie 'r nao boete leep, koos te good zeen dat 'r 'm al good gelaje hou. Veur e memènt zeen veer doe oetgesjeid mit kaarte.
Kwab hou nog e stumpe brannende segaar tösje z'n luppe hange. Hae prebeerde e dröpke te drènke zónger 't stumpke oet z'ne mónjd te pakke. Dat ging 'm aevel neet good aaf. Wie 'r z'ne mónjd aope deeg, veel 't stumpke langs zie bakkes ómljèg in z'n humme. Hae spróng op van z'ne stool en sloog zich vlokentaere wiljdeweg op z'n broos óm 't stumpke oet te kriege. Lachentaere zag ich nog mit 'ne gekke slaag dat 'r get eweg hou van 'ne aap.
Doe gebäörde aevel get wat ich mie ganse laeve neet mjè zal vergaete. Door dae sprunk hou Kwab mit z'ne stool taenge de kis van Mart gestwatte. Gans verpópzak zaog ich de kis jèl langsem aan eine kènjt ómwag en aan d'n angere kènjt ómljèg gaon. 't Waor of mich eine aan de stool genaegeld hou. Ich bleef wie 'ne houte klaos zitte.
Op datzelfde memènt kaom Naart weer nao bènne getrampeld en zaog wat gebäörde. Op 't jèste ougenblik bleef ouch dae stókstief staon. Dóe reet 'r mich 'ne vlook aaf en vlwag op de kis opaan. Hae waor verdomme jus op tied. Wie Mart langsem veureuver oet de kis begoos te valle, koos Naart 'm jus ónger z'n erm pakke. Ich zaot nog ummer stief van de sjrik op m'ne stool.
Kwab aevel, kaom weer bie z'n positieve. Hae snapde zich de flesj en sjödde dwadneuchtere de drie snapsglaeskes, die op de taofel stinge, nog èns vol. Doe waor 't jus of 'r zich bedach. Hae kretsde zich achter 'n war en trampelde op zien aelefendaartigste nao 't blometäöfelke. Grinsjentaere leep 'r óm Mart haer en pakde 't veerde glaeske. Dat sjödde hae ouch klatsvol. Naart en ich kooste gei woord oetbrènge. Doe pakde Kwab tjswè glaeskes en leep nao Naart.
"Zuus te," zag 'r gans pópperlóstig taenge Naart, "dat veerde glaeske kènne veer noe waal gebruke. Drènk dich eine mit Mart dan..."
Dat waor aevel teväöl veur Naart. "Nóndetenaer," kweekde hae opèns. "Ich geluif dats te raatgek bès. Staot neet zwa te kieke wie botte keu. Kóm mich verdomme helpe. Verrèkdesse häörepaerd dat geer zeet, ich wil gaaroet gei denske make mit Mart."
Mit ós drieje höbbe veer Mart dóe weer in z'n kis gelag. Mèr veur alle verzichtigheid höbbe veer de kis toch mèr op de grónjd laote staon. Me koos jao neet weite wat nog koos passere.
Wie veer taenge zès oere heives zeen gegange, höbbe veer de kis weer op de steul gezat. Zwa te zeen waor niks gebäörd. Alle drie höbbe veer Mart ouch nog mit e peimke e kruusteike gemaak en ós 'n vaderónzer gebaejd. De noster hou Mart weer sjwan tösje z'n vingere gestringeld. Allein z'n haore zaote get in de wór.
Aelse, Jo Cobben
Wie ich dao kaom, 't zal zwa taenge näöge oere gewaes zeen, houwe de vrouluuj al 'ne rwazzekrans gebaejd. In dae tiet baejde me de rwazzekrans nog in 't hoes van de dwaje. Noe deit me dat in de kirk.
Kwab, dae effe later bènne kaom stevele, begoos al drek te kankere dat veer mèr mit ós drieje waore. Zwa kooste veer neet boume. Wie Naart zag dat Mart dan waal koos mitdoon, kreeg dae ze van Reube Greet oetgesjoerd. Hae mós neet zwa graof zeen, zag ze.
Mer dat effe tösjedoor.
Wie gemeinlik houwe ze de kis mit Naart in de gooj kamer op tsjwè steul neergepaot. De kis hing aevel e bitje sjeif. Dat kaom door de leime vloer dae in 't dènk laog. Plevuze hou Mart zich nog neet kènne permetere. Zwa 'ne erme sjelm waor 't gewaes.
De dèksel van de kis sting rechop in 'ne hook van de kamer. Ich mót zègke dat Mart sjwan debie laog mit de rwazzekrans tösje z'n vingere. Z'n gries haore waore sjwan gekemp en gesjeigeld. Ouch waor 'r veur de jèste kjèr in zie laeve good gesjaore.
Hae hou 't aafgedrage zwart jeske en sjieleke van ziene vader aan. In de striepe brook die 'r droog, waor 'r, ich maog dwad valle es 't neet waor is, nog getrouwd. Ouch houwe ze 'm e wit humme mit 'n verdompe sjwan krevat ómgedaon. Geer kènt die waal, zwa 'n zwart-gries getóppelde. Es te neet baeter wis, zous te zègke dat 'r 'ne unjere aan 't doon waor. Zwa gelökkig laog 'r debie.
De femieje hou verrèkdes good veur ós gezörg. Dat mót ich zègke. De vrouluu houwe 'ne grwatte pot koffe opgesjöd. Dae sting op de stoof in de achterkäöke óm 'm werm te houwe. Op de taofel in de gooj kamer laoge op 'ne teier versjeie knapkeuk.
Veur Kwab laoge ouch nog tsjwè gooj segare van veer cent debie. Me wis dat 't 'ne richtige leefhöbber waor. De flesj ouwe klaore en e stök of veer glaeskes stinge naeve de kis op e klein blometäöfelke.
In 't begin van d'n aovend höbbe veer ós 't jèste e stök of tsjwè nosters gevaemp. Omdat Kwab de ziene vergaete hou, haet 'r 'm mèr effe geljènd van Mart. Dae hou 'm toch neet mjè nwèddig, meinde Kwab. Op de taofel laog e kirkbook wo de littenie van Allerhèlge in sting. Die höbbe veer mit ós drieje ouch nog aafgeróffeld.
Kwab wol dóe al aan de flesj snaps beginne. Dat vónj ich aevel nog väöl te vreug. Dat kós me toch neet make. Dich al zwa vreug bie de smoutlamp zètte mit e dröpke veur dich. Ederein zaog dich dan zitte. En dat bie 'ne dwaje minsj. Dan krege veer weer van dae sjaele kal in 't dörp. Zèk noe zelf. Ich vónj dat veer daomit móste wachte pès de luuj in hun nès laoge. E bitje fetsoen koos waal devan aaf, meinde ich. Ouch veur Mart.
Veer höbbe doe pès houvernach mèr get zitte te ouwhore euver allerlei zakes die zwa in 't dörp gebäöre. Ongertösje houwe veer de pot koffe al laeg gezuield.
Naart waor tösjedoor 'ne kjèr opgestange óm aan de kis van Naart te duje. 't Waor jus of ze ummer mjè oet 't lwad ging hange, zag 'r. Ouch meinde hae dat de stumpele van de steul neet aeve lank waore. Naart hou nog 'ns taenge 'ne stool geduud en zich weer bie ós gezat.
Veurdat veer mit kaarte begooste, houwe veer de laege teier van de knapkeuk op 't blometäöfelke gezat en de vol flesj ouwe klaore mit de glaeskes op de taofel.
Kwab vroog zich nog aaf woróm ze eigelik veer glaeskes gereid houwe gezat. Hae dach neet dat Mart zich nog eine koos drènke.
Geer wèt wie dat zwa geit bie 't kaarte. Wie langer 't doert wie mjè laeve in de boet kump. Ouch al bès te mèr mit drie man. De flèsj waor trouwes al good geminderd wie Naart taenge veer oere nao 't huuske mós. Wie 'r nao boete leep, koos te good zeen dat 'r 'm al good gelaje hou. Veur e memènt zeen veer doe oetgesjeid mit kaarte.
Kwab hou nog e stumpe brannende segaar tösje z'n luppe hange. Hae prebeerde e dröpke te drènke zónger 't stumpke oet z'ne mónjd te pakke. Dat ging 'm aevel neet good aaf. Wie 'r z'ne mónjd aope deeg, veel 't stumpke langs zie bakkes ómljèg in z'n humme. Hae spróng op van z'ne stool en sloog zich vlokentaere wiljdeweg op z'n broos óm 't stumpke oet te kriege. Lachentaere zag ich nog mit 'ne gekke slaag dat 'r get eweg hou van 'ne aap.
Doe gebäörde aevel get wat ich mie ganse laeve neet mjè zal vergaete. Door dae sprunk hou Kwab mit z'ne stool taenge de kis van Mart gestwatte. Gans verpópzak zaog ich de kis jèl langsem aan eine kènjt ómwag en aan d'n angere kènjt ómljèg gaon. 't Waor of mich eine aan de stool genaegeld hou. Ich bleef wie 'ne houte klaos zitte.
Op datzelfde memènt kaom Naart weer nao bènne getrampeld en zaog wat gebäörde. Op 't jèste ougenblik bleef ouch dae stókstief staon. Dóe reet 'r mich 'ne vlook aaf en vlwag op de kis opaan. Hae waor verdomme jus op tied. Wie Mart langsem veureuver oet de kis begoos te valle, koos Naart 'm jus ónger z'n erm pakke. Ich zaot nog ummer stief van de sjrik op m'ne stool.
Kwab aevel, kaom weer bie z'n positieve. Hae snapde zich de flesj en sjödde dwadneuchtere de drie snapsglaeskes, die op de taofel stinge, nog èns vol. Doe waor 't jus of 'r zich bedach. Hae kretsde zich achter 'n war en trampelde op zien aelefendaartigste nao 't blometäöfelke. Grinsjentaere leep 'r óm Mart haer en pakde 't veerde glaeske. Dat sjödde hae ouch klatsvol. Naart en ich kooste gei woord oetbrènge. Doe pakde Kwab tjswè glaeskes en leep nao Naart.
"Zuus te," zag 'r gans pópperlóstig taenge Naart, "dat veerde glaeske kènne veer noe waal gebruke. Drènk dich eine mit Mart dan..."
Dat waor aevel teväöl veur Naart. "Nóndetenaer," kweekde hae opèns. "Ich geluif dats te raatgek bès. Staot neet zwa te kieke wie botte keu. Kóm mich verdomme helpe. Verrèkdesse häörepaerd dat geer zeet, ich wil gaaroet gei denske make mit Mart."
Mit ós drieje höbbe veer Mart dóe weer in z'n kis gelag. Mèr veur alle verzichtigheid höbbe veer de kis toch mèr op de grónjd laote staon. Me koos jao neet weite wat nog koos passere.
Wie veer taenge zès oere heives zeen gegange, höbbe veer de kis weer op de steul gezat. Zwa te zeen waor niks gebäörd. Alle drie höbbe veer Mart ouch nog mit e peimke e kruusteike gemaak en ós 'n vaderónzer gebaejd. De noster hou Mart weer sjwan tösje z'n vingere gestringeld. Allein z'n haore zaote get in de wór.
Aelse, Jo Cobben
©2009 Uitgeverij TIC